Nederland telde in 2020 ruim 1 miljoen zelfstandigen zonder personeel.
Gelet op de omvang van dit groot aantal ZZP’ers heeft het onderwerp ZZP’er de laatste tijd veel aandacht gekregen in zowel de politiek, als de rechtspraak.
Wat is zelfstandigheid?
Een ZZP’er werkt als zelfstandig ondernemer en meestal voor verschillende opdrachtgevers. In het geval van een ZZP’er worden de werkzaamheden niet verricht op basis van een arbeidsovereenkomst, maar meestal op grond van een overeenkomst van opdracht.
Een ZZP’er heeft meer vrijheden dan een werknemer in loondienst. Zo kan een ZZP’er zelf bepalen welke opdracht wordt aangenomen en voor welke opdrachtgever werkzaamheden worden verricht. Iemand in loondienst kan dit niet.
Overeenkomst van opdracht of arbeidsovereenkomst?
De definitie van de overeenkomst van opdracht is vastgelegd in artikel 7:400 BW. Het gaat om een overeenkomst waarbij de opdrachtnemer (ZZP’er) zich tegenover de opdrachtgever verbindt, anders dan op grond van een arbeidsovereenkomst werkzaamheden te verrichten. Het verschil tussen de overeenkomst van opdracht en de arbeidsovereenkomst is het al dan niet aanwezig zijn van een gezagsverhouding tussen de contractspartijen.
Voor het aanwezig zijn van een arbeidsovereenkomst gelden een drietal belangrijke criteria:
- er moet arbeid zijn verricht;
- er moet loon zijn ontvangen;
- er moet sprake zijn van een gezagsverhouding.
Het komt in de praktijk veel voor dat mensen op basis van een overeenkomst van opdracht werkzaamheden verrichten, maar dat de overeengekomen afspraken voldoen aan de wettelijke omschrijving van de arbeidsovereenkomst. In dat geval zijn de betreffende mensen feitelijk werknemer. Het gaat niet zozeer om hetgeen partijen voor ogen heeft gestaan bij het sluiten van de overeenkomst, maar uit de jurisprudentie blijkt dat veel meer dient te worden gekeken naar hoe partijen feitelijk aan een overeenkomst uitvoering hebben gegeven. Zo heeft het hof Amsterdam onlangs geoordeeld dat de bezorgers van Deliveroo geen ZZP’ers zijn, maar dat zij werknemers zijn die werkzaam zijn op basis van een arbeidsovereenkomst.
Waarom is het onderscheid relevant?
De vraag of er sprake is van (schijn)zelfstandigheid kan grote gevolgen hebben voor zowel de ZZP’er als zijn/ haar opdrachtgever. Indien partijen de intentie hadden om een opdrachtovereenkomst aan te gaan, maar na verloop van tijd blijkt dat er sprake is van een arbeidsovereenkomst kan dit grote fiscale en arbeidsrechtelijke gevolgen hebben.
Zo kan de opdrachtgever alsnog geconfronteerd worden met loonvorderingen, vorderingen inzake vakantiegeld en beëindigingsvergoedingen.
Verder kan bij herkwalificatie van zelfstandige naar werknemer de betrokken persoon zijn rechten doen gelden op onder andere werkloosheidsvergoedingen en uitkeringen in het kader van een arbeidsongeval.
Verder kan de opdrachtgever alsnog geconfronteerd worden met verschuldigde premies in het kader van de sociale verzekeringswetten.
Wilt u meer weten over dit onderwerp, neemt u dan gerust contact met mij op.
